Raport i tematy przedstawione na komisji sejmowej i podkomisji stałej dotyczącej szkolnictwa branżowego
W roku szkolnym 2023/2024 w publicznych i niepublicznych szkołach ponadpodstawowych kształci się łącznie 1 227 098 uczniów i słuchaczy w ramach szkolnictwa zawodowego, co jest porównywalne z liczbą studentów w szkolnictwie wyższym. Uczniowie są kształceni w 32 branżach zawodowych.
Działania podjęte w poszczególnych obszarach
-
Cykliczne określanie zapotrzebowania rynku pracy – wprowadzenie corocznych prognoz potrzeb rynku pracy.
-
Obowiązkowe doradztwo zawodowe – wprowadzenie od 2018 roku obowiązkowego doradztwa zawodowego na wszystkich etapach edukacyjnych.
-
Oferta programowa – aktualizacja klasyfikacji zawodów, podstaw programowych oraz możliwość dostosowywania programów nauczania do zmian na rynku pracy.
-
Współpraca szkół z pracodawcami – wprowadzenie obowiązku zawierania umów pomiędzy szkołami a pracodawcami oraz organizowanie praktycznej nauki zawodu.
-
Zmiana sposobu finansowania kształcenia zawodowego – wprowadzenie zmian mających na celu lepsze finansowanie szkół zawodowych i kursów.
-
Obowiązkowy egzamin zawodowy – od 2019 roku wprowadzenie obowiązku przystąpienia do egzaminu zawodowego jako warunku ukończenia szkoły.
-
Monitoring karier absolwentów – od 2020 roku prowadzony jest monitoring karier absolwentów szkół ponadpodstawowych w celu dostosowania polityki oświatowej do wymogów rynku pracy.
Wnioski i proponowane zmiany
-
Wzrost zaangażowania pracodawców w proces kształcenia zawodowego dzięki wprowadzonym zmianom.
-
Zmiany w modelu finansowania – uzależnienie dofinansowania od wyników egzaminów.
-
Rozwój systemu monitoringu karier absolwentów w celu lepszego dopasowania do potrzeb rynku pracy.
-
Uproszczenie procedur wprowadzania zmian w podstawach programowych i ich dostosowywanie do nowych technologii oraz transformacji zielonej i cyfrowej.
Podsumowanie
Reformy szkolnictwa zawodowego mają na celu odbudowę jego prestiżu, poprawę jakości i efektywności kształcenia oraz dostosowanie do potrzeb rynku pracy. Wprowadzone rozwiązania wspierają lepszą współpracę między szkołami a pracodawcami, a także zwiększają atrakcyjność kształcenia zawodowego dla uczniów.
Rekomenduje się kontynuowanie działań mających na celu promocję kształcenia zawodowego, wzmocnienie współpracy z branżami oraz dalsze dostosowywanie programów nauczania do dynamicznych zmian na rynku pracy.
Propozycje zmian omówione na komisjach sejmowych:
-
Ustanowienie pensum 18 h dla nauczycieli praktycznej i teoretycznej nauki zawodu (ujednolicenie poparte zapisem).
-
Subwencja oświatowa ukierunkowana na szkolnictwo branżowe powinna tylko trafić na finasowanie szkolnictwa branżowego a nie jak do tej pory finansowane jest szkolnictwo ogólne.
-
Pojawiające się problemy wyposażenia szkół branżowych w niezbędne pomoce dydaktyczne do prowadzenia zajęć w tym sprzętu niezbędnego do przeprowadzenia egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.
-
Wykorzystanie cyfrowej biblioteki zawartej na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej w celu wsparcia nauczycieli zawodu. ( Informowanie o takich możliwościach.
-
Problemy związane z wystawianiem przez lekarzy medycyny pracy zgód na kształcenie w określonej placówce dla młodzieży z pewnymi chorobami dla dzieci, które tych zgód nie powinni uzyskać.
-
Zgłaszano problemy i niejasności wynikające z tzw. „Ustawy Kamilkowej” dotyczące nauczania indywidualnego i kontaktowania się z dziećmi w inny sposób niż dziennik na potrzeby szkolne.
-
Większy nacisk na doradztwo zawodowe prowadzone w szkołach podstawowych w celu przedstawienie propozycji wyboru szkół szkolnictwa zawodowego.
-
Przedstawiono problemy spowodowane brakiem wyboru szkół branżowych pierwszego stopnia.