Warszawa, dnia 10 lipca 2024 r.
W związku z rozpoczęciem 26 czerwca 2024 r. prac Zespołu ds. pragmatyki zawodowej nauczycieli działającym przy MEN, Prezydium KSOiW NSZZ „Solidarność” przedstawia zagadnienia, którymi działająca w ramach Zespołu grupa robocza, ds. wynagrodzeń nauczycieli powinna zająć się niezwłocznie:
1. Wypracować rozwiązania dotyczące powiązania wynagrodzeń nauczycieli z przeciętnym wynagrodzeniem w sektorze przedsiębiorstw/w gospodarce.
2. Jeżeli nie zostaną do końca 2024 r. przyjęte rozwiązania prawne, które powiążą wynagrodzenie nauczycieli z przeciętnym wynagrodzeniem w sektorze przedsiębiorstw/gospodarce, należy przyjąć założenie finansowe w budżecie na rok 2025, że wynagrodzenie nauczycieli wzrośnie 20%, a w 2026 r. o kolejne 10% na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, z korektą uwzględniającą poziom inflacji w danym roku, przyjętym w ustawie budżetowej. Jednocześnie należy tak ukształtować wynagrodzenie nauczycieli, aby różnica między nauczycielem początkującym a mianowanym nie była tak niska. Zaprzecza to instytucji awansu zawodowego. Powyższe rozwiązania traktujemy doraźnie, gdyż zasadniczym celem jest zasada wyrażona w pkt. 1.
3. Ujednolicić zasady rozliczania godzin ponadwymiarowych na poziomie ustawowym, poprzez likwidację w art. 35 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela, który mówi, że szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw ustala samorząd terytorialny w regulaminie wynagradzania nauczycieli. Należy wyeliminować z obrotu prawnego bezprawne praktyki realizowane w niektórych szkołach, polegające na tym, że zalicza się na „rzecz” dni, w których przypada święto lub nie odbywają się zajęcia dydaktyczne, albo dany dzień jest dniem wolnym od pracy zrealizowane wcześniej godziny ponadwymiarowe.
4. Ustalić zasady wynagradzania nauczycieli za wycieczki szkolne. Każda godzina pracy nauczyciela na wycieczce rozliczana powinna być jak godzina ponadwymiarowa. Liczba godzin pracy nauczyciela nie może przekroczyć 12 godz. na dobę.
5. Przyjąć przepisy, które uregulują kwestie wynagrodzenia za opiekę nad dziećmi na wycieczkach szkolnych w nocy w taki sposób, aby opieka w nocy była uznana za pracę w porze nocnej.
6. Zmienić zasady wypłacania nagród jubileuszowych. Nagroda powinna przysługiwać nauczycielowi również po 45 latach pracy. Nagroda po 20 latach powinna wynosić 100% wynagrodzenia nauczyciela a nie jak dotychczas 75% wynagrodzenia i wzrastać o 50% za każde kolejne 5 lat pracy, aby docelowo po 45 latach nauczyciel mógł otrzymać nagrodzę jubileuszową w wysokości 350% wynagrodzenia nauczyciela.
7. Zmienić zasady naliczania m.in. dodatku za wychowawstwo i opiekę w oddziałach przedszkolnych. Ustalić wysokość dodatku na poziomie 15% wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela mianowanego. Dodatkiem tym powinni zostać objęci również opiekunowie klas w centrach kształcenia zawodowego i ustawicznego, w internatach, w świetlicach szkolnych, nauczyciele opiekujący się zespołami edukacyjnoterapeutycznymi oraz w grupach wychowawczych, jak również nauczyciele pełniący funkcję koordynatora klas przygotowania wojskowego (OPW).
8. Opracować przepisy, które w sposób jednoznaczny określą, że dodatek za trudne i uciążliwe warunki pracy należy się wszystkim nauczycielom pracującym w określonych warunkach, bez względu na rodzaj placówki, w której nauczyciele są zatrudnieni, w tym w placówkach i klasach integracyjnych, a także w szkołach, jeżeli do klas/oddziałów uczęszczają uczniowie z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.
9. „Uwolnić” dodatek stażowy nauczycieli i pracowników samorządowych, oraz zwiększyć możliwość uzyskiwania tego dodatku do wysokości nie mniejszej niż 30% wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela i pracownika samorządowego.
10.Zakazać realizacji zastępstw przez nauczycieli bibliotekarzy, pedagogów psychologów i nauczycieli świetlicy w ramach ich obowiązkowych zajęć (pensum). Za każdą godzinę (zastępstwo) przydzieloną w ramach obowiązkowego wymiaru zajęć, nauczyciel powinien otrzymać wynagrodzenie jak za godzinę zastępstwa. Należy ustalić, w jaki sposób nauczyciel będzie realizował obowiązkową godzinę zajęć, podczas której realizował zastępstwo.
11. Zmienić art. 87 Karty Nauczyciela w taki sposób, aby nauczyciel którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, miał prawo do odprawy w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.
12. Opracować zmianę art. 42 ust. 7 pkt 3 lit. d. aby nauczyciele praktycznej nauki zawodu mogli mieć pensum takie samo jak nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących.
13. Opracować zasady wynagradzania nauczycieli podczas egzaminów zarówno pisemnych jak i ustnych. Obecny kształt przepisów rażąco krzywdzi nauczycieli, którzy w danym dniu mają godziny ponadwymiarowe, za które nie otrzymują wynagrodzenia.
14. Rozwiązać problem tzw. uśredniania godzin w szkołach ponadpodstawowych (opracowanie zmiany lub likwidacja art.42 ust. 5b Karty Nauczyciela).
15. Opracować zmiany w przepisach dotyczących określenia pensum nauczyciela realizującego w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin (art. 42 ust. 5c Karty Nauczyciela).
16. Opracować przepisy, które określą maksymalną liczbę uczniów w klasach IV-VIII szkół podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, do 24.
17. Zmienić przepisy dotyczące podziału na grupy m.in. z języków obcych nowożytnych i informatyki, jeżeli liczba uczniów w klasie zostanie zmniejszona do 24.
18. Wprowadzić w Karcie Nauczyciela zapisy umożliwiające nauczycielom skorzystanie z płatnego urlopu na żądanie w wymiarze 4 dni w roku. Aktualne przepisy nie dają takiego uprawnienia nauczycielom i dyskryminują ich w stosunku do innych grup zawodowych.
W imieniu Prezydium KSOiW NSZZ „Solidarność”
Krzysztof Wojciechowski