Zgodnie z Deklaracją zasad prawa międzynarodowego dotyczącą przyjaznych stosunków i współdziałania państw zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych (Rezolucja ZO ONZ nr 2625(XXV) z 24 października 1970 r.) oraz Aktem Końcowym KBWE z 1 sierpnia 1975 r., Aktem Helsińskim – Deklaracją zasad rządzących wzajemnymi stosunkami między państwami uczestniczącymi zobowiązano się szanować prawa osób należących do mniejszości narodowych, do równości wobec prawa, dając im pełną możliwość rzeczywistego korzystania z praw człowieka i podstawowych wolności i chronić ich uzasadnione interesy w tej dziedzinie. Zatem, co do zasady, przedłożony projekt zmieniający rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym nie budzi naszych zastrzeżeń.
Jednak funkcjonująca w prawie międzynarodowym zasada wzajemności oznacza, że jeśli państwo strona umowy międzynarodowej w istotny sposób narusza umowę, druga strona bądź pozostałe strony umowy upoważnione są do powołania tego naruszenia jako podstawy wygaśnięcia umowy bądź zawieszenia jej działania w całości lub w części. Polacy w Niemczech nie mają takich praw jak Niemcy w Polsce, których nasz kraj oficjalnie uznaje jako mniejszość narodową. Uznanie Polaków za mniejszość narodową w Niemczech ułatwiłoby, m.in. organizację nauki języka polskiego i byłoby przywróceniem zasady wzajemności w stosunkach międzynarodowych. Przypomnijmy, że zgodnie z artykułem 113 konstytucji weimarskiej Polacy zostali uznani za mniejszość narodową na terenie Rzeszy, natomiast 27 lutego 1940 r. wydane zostało rozporządzenie Rady Ministerialnej ds. Obrony Rzeszy o zakazie działalności organizacji polskiej mniejszości w Niemczech i w jakimś sensie obowiązuje ono do dziś, próba przywrócenia statusu mniejszości narodowej Polakom w 2014 zakończyła się niepowodzeniem.
W takiej sytuacji kierownictwo MEiN w roku szkolnym 2022/2023 ograniczyło (nie zlikwidowało!) liczbę godzin nauczania języka niemieckiego dla mniejszości. Wobec powyższego zapowiedź jednostronnego przywrócenia przez stronę polską pełnej liczby godzin nauczania języka niemieckiego bez jakiejkolwiek choćby deklaracji w tym zakresie ze strony Republiki Federalnej Niemiec uważam za krok ryzykowny i przedwczesny.
Zasada wzajemności w relacjach międzynarodowych.
